शहिदहरुको सम्झनामा !

  • नेपाल राष्ट्रिय दैनिक
  • १६ माघ २०८१, बुधबार ०९:४६
sahid diwas martyrs day

देशमा प्रजातन्त्र स्थापनाको लागि आफ्नो जीवन बलिदान गर्ने महान शहिदहरुको सम्झनामा आज नेपालमा शहिद दिवस मनाइदैछ। नेपालका शहिदहरूले स्वतन्त्रता, न्याय र प्रजातान्त्रिक शासनको लागि निरंकुश राणा शासन विरुद्ध लडेका संघर्ष र बलिदानको गम्भीर सम्झनाको रूपमा हरेक वर्ष नेपालमा शहिद दिवस मनाउने गरिन्छ। आफ्नो जीवन बलिदान गर्ने धेरै मध्ये, चार प्रमुख व्यक्तित्वहरू – शुक्रराज शास्त्री, धर्मभक्त माथेमा, दशरथ चन्द र गङ्गालाल श्रेष्ठलाई नेपालको प्रजातान्त्रिक आन्दोलनप्रतिको अटल प्रतिबद्धताको लागि विशेष रूपमा आजको दिन सम्झिने गरिन्छ।

देशका लागि जीवन बलिदानी दिएका यी चार शहिदहरुको सम्झना गर्दै गर्दा हामीले लखन थापा, भक्ति थापा , बलभद्र कुँवर र अमरसिंह थापा लगायतका अन्य धेरै शहिदहरुलाई पनि बिर्सनु भने हुँदैन जसले इतिहासको कुनै कालखण्डमा यो देशको स्वाभिमान र सार्वभौमसत्ताको लागि आफ्नो जीवनको आहुति दिएका थिए।

शुक्रराज शास्त्री (१८९४ – जनवरी २३, १९४१)

शुक्रराज शास्त्री एक विद्वान, दार्शनिक र समाज सुधारक थिए जसले नेपाली नागरिकहरूमा राजनीतिक चेतना फैलाउन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेले। उनी दमनकारी राणा शासनको विरोध गर्ने र प्रजातान्त्रिक सिद्धान्तहरूको वकालत गर्ने अग्रगामीहरू मध्ये एक थिए। जनतालाई प्रजातन्त्र र शासनको बारेमा शिक्षित गर्ने उनको प्रयासले उनलाई निरंकुश शासकहरूको निशाना बनायो।

जनवरी २३, १९४१ (माघ १०, १९९७ साल), तत्कालीन राणा सरकारको आदेशमा उनलाई सार्वजनिक रूपमा काठमाडौँको पचलीमा फाँसी दिइएको थियो। उनको मृत्युदण्डले नेपालको प्रजातान्त्रिक संघर्षमा एक मोड लियो, जसले धेरैलाई स्वतन्त्रताको लडाईं जारी राख्न प्रेरित गर्‍यो।

धर्मभक्त माथेमा (१९०९ – जनवरी २५, १९४१)

धर्मभक्त माथेमा एक राष्ट्रिय नायक र एक प्रसिद्ध खेलाडी थिए जसले राणा शासकहरू विरुद्ध राष्ट्रवादी भावनाहरूलाई प्रोत्साहित गर्न आफ्नो प्रभाव प्रयोग गरे। उनले जनतालाई परिचालन गर्न र नेपालमा राजनीतिक परिवर्तनको आवश्यकताको बारेमा जागरूकता फैलाउन महत्वपूर्ण भूमिका खेले।

उनको सम्भावित खतरालाई पहिचान गर्दै, राणा शासनले उनलाई पक्राउ गर्‍यो र मृत्युदण्डको सजाय सुनायो। उनलाई जनवरी २५, १९४१ (माघ १२, १९९७ साल) मा काठमाडौँको सिफलमा फाँसी दिइएको थियो। उनको बलिदान प्रजातान्त्रिक मूल्यमान्यता र स्वतन्त्रताको कदर गर्ने नेपालीहरूका पुस्ताहरूका लागि प्रेरणाको स्रोत बनेको छ।

दशरथ चन्द (१९१६ – जनवरी २८, १९४१)

दशरथ चन्द एक निडर पत्रकार र राजनीतिक कार्यकर्ता थिए जसले राणा सरकारको अन्यायलाई उजागर गर्न अथक प्रयास गरे। आफ्ना नजिकका सहयोगीहरूसँग मिलेर उनले सक्रिय राजनीतिक संलग्नता र प्रतिरोध मार्फत नेपालमा प्रजातन्त्र स्थापना गर्न खोजे।

उनका क्रान्तिकारी गतिविधिहरूका कारण, उनलाई राणा शासकहरूले गिरफ्तार गरी मृत्युदण्डको सजाय सुनाए। जनवरी २८, १९४१ (माघ १४, १९९७ साल) मा उनलाई काठमाडौंको शोभा भगवतीमा गोली हानी मारिएको थियो। उनको शहादतले प्रजातन्त्र र न्याय प्राप्त गर्न उनले गरेका बलिदानिहारुलाई अझै जिवन्त राखेको छ।

गङ्गालाल श्रेष्ठ (१९१९ – जनवरी २८, १९४१)

गङ्गालाल श्रेष्ठ एक युवा र जोशिलो क्रान्तिकारी थिए जसले आफ्नो जीवन प्रजातान्त्रिक आन्दोलनमा समर्पित गरे। सानै उमेरदेखि, उनले राणाहरूको अधिनायकवादी शासनको सक्रिय रूपमा विरोध गरे र नेपालमा स्वतन्त्रता र समानताको प्रवर्द्धन गर्न अन्य व्यक्तिहरूसँग नजिकबाट काम गरे।

उनलाई दशरथ चन्दसँगै पक्राउ गरिएको थियो र राणा विरोधी गतिविधिमा संलग्न भएको आरोपमा मृत्युदण्डको सजाय सुनाइएको थियो। जनवरी २८, १९४१ मा काठमाडौंको शोभा भगवतीमा उनलाई गोली हानी हत्या गरिएको थियो। उनको साहस र दृढ संकल्पले नेपालको इतिहासमा अमिट छाप छोडेको छ ।

नेपालभरि शहीद दिवस ठूलो सम्मान र श्रद्धाका साथ मनाइन्छ। सरकार, राजनीतिक नेताहरू, नागरिक समाज र आम जनताले यी महान शहीदहरूलाई उनीहरूको प्रतिमा र स्मारकहरूमा र्‍याली, कार्यक्रम र पुष्पांजलि अर्पण गरेर श्रद्धाञ्जली अर्पण गर्छन्। सम्झनाको प्राथमिक स्थल काठमाडौँको शहीद गेट हो, जहाँ यी चार शहीदहरूको प्रतिमा उनीहरूको बलिदानको प्रतीकको रूपमा उभिएका छन्।

उनीहरूको बलिदानले अन्ततः नेपाललाई निरंकुशताबाट प्रजातान्त्रिक राष्ट्रमा बदल्न मार्ग प्रशस्त गर्यो। शहीद दिवस समारोहले स्वतन्त्रताको मूल्य र प्रजातान्त्रिक मूल्यहरूलाई कायम राख्ने प्रत्येक नागरिकको जिम्मेवारीको निरन्तर सम्झना गराउँछ।युवा पुस्तालाई नेपालको प्रजातान्त्रिक संघर्षको इतिहासको बारेमा शिक्षित गर्न स्कूल, कलेज र सरकारी संस्थाहरूले प्रायः विशेष कार्यक्रम, छलफल र सेमिनारहरू आयोजना गर्छन्।

balbhadra kunwar
amarsingh thapa

शहीद दिवस मनाउनु भनेको केवल श्रद्धाञ्जली अर्पण गर्नु मात्र होइन; यो देशभक्ति, न्याय र समानताको भावनालाई अगाडि बढाउनु पनि हो। प्रजातान्त्रिक प्रणालीतर्फ नेपालको प्रगति कठिनाइहरूले भरिएको छ, तर यी शहीदहरूले बसालेको जगले नेपाली नागरिकहरूलाई अझ न्यायपूर्ण र समतामूलक समाजको लागि प्रयास गर्न प्रेरित गरिरहेको छ।

शुक्रराज शास्त्री, धर्मभक्त माथेमा, दशरथ चन्द र गङ्गालाल श्रेष्ठको बलिदान सबै नेपालीहरूको लागि प्रेरणाको स्रोत बनेको छ। न्याय र प्रजातन्त्रप्रतिको उनीहरूको अटल समर्पणले नेपाली इतिहासको दिशा परिवर्तन गर्‍यो। हामी शहीद दिवस मनाउँदै गर्दा, उनीहरूले प्राप्त गर्न धेरै संघर्ष गरेका प्रजातान्त्रिक अधिकार र स्वतन्त्रताको रक्षा गरेर उनीहरूको विरासतलाई सम्मान गर्नु आजको हाम्रो धर्म हो । यी महान शहिदहरुको साँचो श्रद्धाञ्जली उनीहरूको मूल्यमान्यतालाई कायम राख्नु र उत्पीडन र अन्यायबाट मुक्त प्रजातान्त्रिक राष्ट्रको रूपमा नेपालले निरन्तर प्रगति गरिरहेको सुनिश्चित गर्नु हो ।

lakhan thapa
bhakti thapa

नेपालको राजनीतिक परिदृश्य यी शहीदहरूको बलिदानबाट आकारमा आएको छ। उनीहरूको विरासतले आधुनिक समयका राजनीतिक आन्दोलनहरू र प्रजातान्त्रिक अभ्यासहरूलाई प्रभाव पारिरहेको छ। नेपालले शासनमा सामना गर्ने चुनौतीहरूको बावजुद, यी शहीदहरूले लडेका सिद्धान्तहरू आज पनि सान्दर्भिक छन्।शहिदहरुले देखाएको स्वाभिमान र सार्वभौमसत्ता नेपालको बाटोमा स्वतन्त्र भएर बाच्न पाउने अधिकारको लागि हरेक नागरिकले आ-आफ्नो क्षेत्रबाट देशका लागि केहि गर्नुपर्छ भन्ने भावनाका साथ् जागरुक भएर देश निर्माणको बाटोमा अगाडी बढ्नु आम नेपाली नागरिकको धर्म हो।

Share :
adhyagaman bibhag immigration

धर्म प्रचारको आरोपमा धरानबाट १७ अमेरिकी र १ भारतीय नागरिक पक्राउ

काठमाडौँ — धर्म प्रचारको आरोपमा १७ जना अमेरिकी र १ जना भारतीय नागरिक पक्राउ परेका छन् । पर्यटक भिसामा आएर श्रमदानको आवरणमा धर्म प्रचार गरेको आरोपमा उनीहरू पक्राउ परेका हुन् । सुनसरीको धरान उपमहानगरपालिका-५, देउराली सौगातचोकस्थित प्रेरणा कल्याणकारी समाजको भवन बनाउने भन्दै श्रमदानमा आएका उनीहरूले धर्म प्रचार गरेपछि पक्राउ गरेको प्रहरीले जनाएको छ । थप अनुसन्धानका लागि जिल्ला प्रशासन कार्यालय[...]

  • नेपाल राष्ट्रिय दैनिक
  • २०७८-०६-०४ , ०९:४५